Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Μακεδόνες πρόσφυγες στις Σποράδες 1829-1830





 
Η καταστροφή της Χαλκιδικής το 1821 και πολλών περιοχών της Μακεδονίας το 1822
δημιούργησε ένα μεγάλο κύμα προσφύγων προς τις Σποράδες και κυρίως προς τη Σκόπελο
Στις παραπάνω καταστάσεις του Υγειονομείου Σκοπέλου από το 1829 βλέπουμε πολλά ονόματα Μακεδόνων, ως επί το πλείστον Χαλκιδικιωτών, από την Κασσάνδρα, τα Μαντέμια και άλλα χωριά της χερσονήσου

ΠΗΓΗ ΓΑΚ
 

Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

Μακεδόνες πρόσφυγες του 1821 στη Φθιώτιδα

Η Νέα Πέλλα Αταλάντης Φθιώτιδας αποτέλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 1830 τη νέα πατρίδα για πολλούς πρόσφυγες του 1821 από τη Χαλκιδική κ τη Μακεδονία. Εγκαταλείποντας τη Σκιάθο κ τη Σκόπελο όπου είχαν καταφύγει αρχικά δέχτηκαν να μετοικήσουν μόνιμα στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι παραπάνω πίνακες αποτελούν τμήμα ενός 9σέλιδου εγγράφου καταλόγου, προέρχονται από τα ΓΑΚ και περιλαμβάνουν τη διανομή εθνικών γαιών στους Μακεδόνες το 1837. Τα ονόματα που καταγράφονται αντιπροσωπεύουν άτομα κ οικογένειες από όλη τη Μακεδονία, Νάουσα, Βέροια, Κοζάνη, Γρεβενά, Μελένικο, Μπίτολα (Μοναστήρι), Έδεσσα (Βοδενά), Ραψάνη, Σιάτιστα, Θεσσαλονίκη, Όλυμπος κ κυρίως από τη Χαλκιδική, Δουμπιά, Βάβδο, Πολύγυρο, Μεταγγίτσι, Αρναία, Μεγάλη Παναγία, Άθυτο, Βάλτα, Συκιά, Παρθενώνα, Ριζά, Λιβάδι, Περιστερά, Άγιο Μάμα, Πορταριά, Επανομή, Βασιλικά κ.τ.λ. Όλοι οι παραπάνω αγωνίστηκαν το 1821 τόσο στη Χαλκιδική όσο και στη νότια Ελλάδα ο καθένας έχει τη δική του ιστορία κατά πολύ γνωστή στους ερευνητές της συγκεκριμένης περιόδου



ΠΗΓΗ ΓΑΚ

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

Χωριά Θεσσαλονίκης κ Χαλκιδικής 1746 (Ναχιγιέδες Καλαμαριάς, Μπογδάν, Βαρδάρη, Παζαργκιάχ)


ΠΗΓΗ
ΤΕΦΤΕΡΙ 71 ΙΕΡΟΔΙΚΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι συγκεκριμένες εγγραφές αφορούν φορολογία σε κιλά σιταριού
Ναχιγιές Παζαργκιάχ-Selanik Pazargah nahiyesi
Ο ναχιγιές Παζαργκιάχ αποτελούνταν από 37 χωριά
Από την πρώτη σειρά και από αριστερά προς δεξιά Γαλάτιστα, Δαδικός, Ραβνά(Πετροκέρασα), Λιβάδι, Περιστερά.
2η σειρά από αριστερά Πολύγυρος, Καγιατζίκ (Παλαιόκαστρο), Μεταγγίτσι, Ρεσιτνίκια (Αγ.Πρόδρομος), Βάβδος.
3η σειρά από αριστερά Πραβίτα, Αγ.Νικόλαος, Παρθενώνας, Νικήτη, Καλύβια (Ορμύλια).
4η σειρά από αριστερά Σανά, Κοκκαλού, Λοζίκι (Μελισσουργός), Λόκοβη (Ταξιάρχης), Βραστά.
5η σειρά από αριστερά Λοζίκι μουσουλμανικό, Κρήμνη, Ζαγκλιβέρι, Αδάμ μουσουλμανικό,Μόδι.
6η σειρά από αριστερά μουσουλμανικός Βορενός (Νικομηδινό), χρ.Βορενός, Λάντζα (Λίμνη), μουσουλμ. Παζαρούδα, Παζαρούδα.
7η σειρά από αριστερά Δογαντζή (Γερακαρού), Λιάσκοβα, Αρδαμέρι, μουσουλ. Γκουμενίτς (Στίβος), Γκουμενίτς.
8η Συκιά, μουσ. Δογαντζή. Λείπουν τα Δουμπιά και τα χωριά των Σιδηροκαυσίων.


Ναχιγιές Μεγάλου Βαρδάρη-Vardar Kebir nahiyesi
Ο ναχιγιές Μεγάλου Βαρδάρη αποτελούνταν από 55 χωριά

Nαχιγιές Λαγκαδά-Langaza nahiyesi
Ο Ναχιγιές Λαγκαδά αποτελούνταν από 37 χωριά
Πρώτο από δεξιά Καρά Χουσεΐν (Πολίχνη), Λενμπέτ (Νέα Ευκαρπία), Λούνα, Χορτιάτης, Άγιος Βασίλειος
2η σειρά από δεξιά, Ιστάνοβα, Λαϊνά τσιφλίκι, Χριστιαν. Λαϊνά, Αϊβατλί (Λητή), Μπάλτζα (Μελισσοχώρι),
3η σειρά από δεξιά, Ντιρμίγλαβα (Δρυμός Θεσσαλονίκης), Τσιφλίκι Γκιουνεϊνά, Γκιουβέζνα (Άσσηρος)

Nαχιγιές Μπογδάν-Boğdan nahiyesi
Ο ναχιγιές του Μπογδάν αποτελούνταν από
23 χωριά
1η σειρά από δεξιά, Τσιφλίκι Μπαλόφτσα, Μπαλόφτσα (Κολχικό), Μουσουλμ. Βυσσώκα (Όσσα), χριστιανική Όσσα, Γκιρμίτς (Κρύα Νερά),
2η σειρά από δεξιά, Τσερνίκ (Αρετή), Μουσουλμ. Σοχός, Χριστιαν. Σοχός, Κάντζα (Ανοιξιά), ?
3η σειρά από δεξιά, Στεφανινά, Μουσουλμ. Μασλάρ (Αρέθουσα), Χριστ., Αρέθουσα, Βρασνά, Σταυρός
4η σειρά από δεξιά, ?, Μεγάλο Μπεσίκι (Βόλβη), Μικρή Βόλβη


Nαχιγιές Καλαμαριάς-Kelemerye nahiyesi
Ο ναχιγιές Καλαμαριάς αποτελούνταν από 25 χωριά
1η σειρά από δεξιά Επανομή, Τσιφλίκια Επανομής, Ζουμπάτες (Τρίλοφος), Τσιφλίκια Τριλόφου, Βασιλικά
2η σειρά από δεξιά Τσιφλίκια Μεσημέρι, Ουτς Εβ (Νεοχώρι), Πορταριά, Τσιφλίκια Πορταριάς, ?
3η σειρά από δεξιά ?, Ουζούν Αλή (Πλαγιάρι), Ματζαρλίκ (Ν.Ραιδεστός), Καπουτζηλάρ (Πυλαία), Γαλαρινός
4η σειρά από δεξιά Μπαχσελί (Ν.Επιβάτες), Καραμπουρνού, Κρήνη, Μυριόφυτο (Όλυνθος), Άγιος Μάμας
5η σειρά από δεξιά, ?, ?, Γενί κιοΐ (Αγία Παρασκευή), Μαριανά, Τσιφλίκι, Ουτς Εβ.


Nαχιγιές Μικρού Βαρδάρη-Vardar sağır nahiyesi
Ο ναχιγιές Μικρού Βαρδάρη αποτελούνταν από 38 χωριά
Harman Köy (Κορδελιό), Γέφυρα, Γραδεμπόριο (Πεντάλοφος),



 

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

Εκτελεσθέντες Έλληνες Μακεδόνες από τους Γερμανούς κ τους Βουλγάρους 1941 -1944














πηγή ΓΑΚ Ιστ. Αρχείο Μακεδονίας

Μαντεμοχώρια 1831


SİDREKAPSİ MADENİ'ΝİΝ KÖYLERİ

'Αλλο ένα ιστορικό τεκμήριο για τα χωριά του μεταλλείου Σιδηροκαυσίων αποτελεί ο παραπάνω κατάλογος από το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας.
Χρονολογείται το 1831 και περιλαμβάνει φορολογικές υποχρεώσεις των Μαντεμοχωρίων
Ιερισσός
Ίσβορος Izvor (Στρατονίκη)
Αρναούτ Κιοΐ - Arnavut Köy (Χωρούδα)
Γενί Κιοΐ Yeni Köy (Νεοχώρι)
Μόδι
Καζαντζή Μαχαλέ (Στάγειρα)
Βαρβάρα
Ρεβενίκια (Μεγάλη Παναγία)
Λιαρίγκοβα (Αρναία)
 

Sidrekapsi maden'in kuraları
 
Παλαιότερος κατάλογος των Μαντεμοχωρίων του 18ου αιώνα
 
Ως Μαντεμοχώρια αναφέρονται τα χωριά Ραβνά (Πετροκέρασα), Γαλάτιστα Βάβδος, Ρεβενίκια (Μεγάλη Παναγία), Ιερισσός, Ίσβορος (Στρατονίκη), Αρναούτ Κιοΐ, Λιαρίγκοβα (Αρναία), Γενικιοΐ (Νεοχώρι), Στανός, Βαρβάρα, Μόδι 
 






Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014

Μια πόρτα...με ονοματεπώνυμο


Θέλησα κάποτε να μπω στο παρελθόν
για να το γνωρίσω.
Χτύπησα την πόρτα του και αυτή μου μίλησε.
Πριν γνωρίσεις το παρελθόν, γνώρισε εμένα, μου είπε.
Είμαι του Αργύρη Γιωργάκη, άρχοντα των Δουμπιών από την οικογένεια Τσιουρέλα.
Ζω 130 χρόνια, άνοιξα και έκλεισα άπειρες φορές.
Άκουσα και είδα τόσα πολλά.
Όλα τα γλέντια του χωριού που γίνονταν σιμά, στην παλιά πλατεία, στις βρύσες.
Από δω πέρασαν τον Τούρκο που σκότωσε τη Στεριανή Πιπερά. Δίπλα μου κρύφτηκε ο κλέφτης Καλαμπούκας το 1904. Μπροστά μου, το 1943, οι αντάρτες προσπάθησαν να πυροβολήσουν τους Βούλγαρους στρατιώτες. Και πόσα άλλα, πόσα άλλα.
Το 1883 μάστορες ξυλουργοί έκοψαν ένα 50χρονο δέντρο.
Κόψαν τις σανίδες, τις κάρφωσαν και με δημιούργησαν.
Με πότισαν με αθάνατο νερό, με τον ιδρώτα τους, άκουσα τα μυστικά τους.
Κρύα χειμωνιάτικα πρωινά, καυτά καλοκαιρινα μεσημέρια, μετά τον θέρο, μετά τον τρύγο, μετά το πανηγύρι.
Και ζω ακόμα.
Δεν κουβαλώ μόνο το βάρος των χρόνων μου, αλλά και το βάρος των χρόνων του δέντρου, της μάνας μου, όλου του χωριού. Γιατί είμαι από άλλη γενιά, ανθρώπων που ζούσαν με ουσία.
Ας με γνωρίσουν και ας με θαυμάσουν πολλοί, γιατί είμαι η μοναδική πόρτα ... που έχει ονοματεπώνυμο.

H συγκεκριμένη πόρτα βρίσκεται στα Δουμπιά φέρει την επιγραφή "Του Αργειρη..Γιωργάκη 1883". Προέρχεται από την παλιά οικία του Αργυρίου Τσιουρέλα

Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

Η χαμένη λειψανοθήκη των Τιμίων Δώρων

 
 
 
Τα μοναστήρια του Αγίου Όρους από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής τους ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με τα μετόχια τους, τα οποία ήταν διάσπαρτα σε πολλά σημεία της Βαλκανικής μέχρι και τη Ρουμανία. Η μονή Αγίου Παύλου έως τις αρχές του 20ου αιώνα διέθετε μεταξύ άλλων και ένα μικρό μετόχι στη Στέρνα, σημερινό Tepeköy της επαρχίας Tekirdağ (Ραιδεστός) της Ανατολικής Θράκης, κοντά στη θάλασσα του Μαρμαρά. Στο συγκεκριμένο μετόχι είχε παραχωρηθεί για ευλογία της περιοχής τμήμα του γνωστού θρησκευτικού θησαυρού της συγκεκριμένης μονής. Επρόκειτο για μικρό κιβωτίδιο που περιείχε ένα από τα 28 πλακίδια των Τιμίων Δώρων κ έναν σταυρό ευλογίας με τίμιο ξύλο. Μετά την εγκατάλειψη της Στέρνας από τους κατοίκους της, λόγω της ανταλλαγής των πληθυσμών, το κιβωτίδιο έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες στην Καβάλα και για κάποια χρόνια είχε χαθεί. Το 1925 έγινε γνωστός ο τόπος παραμονής του. Η κυρίαρχη μονή μόλις έμαθε την ύπαρξή του κίνησε τις διαδικασίες και κατάφερε παρά την αντίθετη γνώμη των παλιών κατοίκων της Στέρνας να το επαναφέρει στον φυσικό του χώρο. 
Την ιστορία του χαμένου αυτού κειμηλίου πραγματεύεται το βιβλίο του Κ. Χιούτη, έκδοση της μονής Αγίου Παύλου.    


Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2014

Διαμονητήριο Αγίου Όρους 1943

 
Άδεια Εισόδου στο Άγιο Όρος 1943
Για να εισέλθει κάποιος στο Άγιος Όρος την περίοδο της κατοχής έπρεπε να λάβει ειδική άδεια.
Η συγκεκριμένη εκδόθηκε από το επαρχείο Αρναίας. Αναφέρεται πως πριν εσέλθει ο ενδιαφερόμενος στον Άθωνα θα πρεπε να παρουσιαστεί στο Αστυνομικό τμήμα της Ιερισσού κ των Καρυών

Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014

Μακεδονία 1882 - Απογραφή

Μια εκτίμηση του πληθυσμού της κεντρικής Μακεδονίας σύμφωνα με τον salname του 1882 ωστόσο υπάρχουν αποκλίσεις σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της απογραφής της δεκαετίας του 1880 ( http://doumbia-istoria.blogspot.gr/2012/10/18812.html. ), ενδεχομένως στον salname να καταγράφεται μόνο ο ανδρικός πληθυσμός, των μουσουλμάνων κ των υπολοίπων μιλετίων
Θεσσαλονίκη - μουσουλμάνοι : 20164, άλλοι : 33666
Κιλκίς / Avrethisar - μουσουλμάνοι : 15451, υπόλοιποι : 14166
Δοϊράνης / Toyran - μουσουλμάνοι : 8368, υπόλοιποι : 3518
Στρώμνιτσας / Usturumca - μουσουλμάνοι : 5912, υπόλοιποι 7296
Γιαννιτσών / Yenice - μουσουλμάνοι : 9315, υπόλοιποι : 11309
Βοδενών / Vodine - μουσουλμάνοι : 8621, άλλοι : 9636
Κασσάνδρας / Kessendire - μουσουλμάνοι : 4369, άλλοι : 13788
Λαγκαδά / Langaza - μουσουλμάνοι : 8641, άλλοι : 9636
Βέροιας / Karaferye - μουσουλμάνοι : 2490, υπόλοιποι : 11701
Αγίου Όρους / Aynaroz 8000
Σέρρες / Siroz - μουσουλμάνοι : 10769, άλλοι : 22998
Ζίχνη / Zihna - μουσουλμάνοι : 3050, άλλοι :11939
Νευροκόπι / Nevrekop - μουσουλμάνοι : 24476, άλλοι : 23204
Δράμα / Dirama - μουσουλμάνοι : 20613, άλλοι : 7520
Χρυσούπολη / Sarisaban - μουσουλμάνοι : 7334, άλλοι : 84
Καβάλα / Kavala - μουσουλμάνοι : 5354, άλλοι : 318
Μελενίκο / Menlik - μουσουλμάνοι : 2686, άλλοι : 6191
Πετριτσίου / Petric - μουσουλμάνοι : 4461, άλλοι : 6480
Köprülü - μουσουλμάνοι : 7271, υπόλοιποι : 16208
Tikves - μουσουλμάνοι : 8721, υπόλοιποι : 10316

Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2014

Σχολεία βόρειας Χαλκιδικής 1909 - Επισκοπή Αρδαμερίου


Kατάλογος σχολείων της επισκοπής Αρδαμερίου 1909
στην πρώτη στήλη το όνομα του χωριού, στη δεύτερη το είδος του σχολείου
στην τρίτη ο αριθμός των μαθητών
Χωριά Γαλάτιστα, Λιβάδι, Περιστερά, Αρδαμέρι, Ζαγκλιβέρι, Αδάμ, Ραβνά (Πετροκέρασα),
Ρεσιτνίκια (Άγιος Πρόδρομος), Καϊτζίκι (Παλαιόκαστρο), Δουμπιά, Σανά,
Τοπλίκια (Γεροπλάτανος), Σιποτνίκια (Ριζά), Παλαιόχωρα, Κρήμνη,
Λοζίκι( Μελισσουργός), Στανός
πηγη ΓΑΚ