Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2009

Kωνσταντίνος Θεοφίλου Δουμπιώτης 1793-1848







Ο Κωνσταντίνος Θεοφίλου Δουμπιώτης γεννήθηκε το 1793 στα Δουμπιά της Χαλκιδικής. Σύμφωνα με την αίτηση της συζύγου του Σουλτάνας, που κατατέθηκε το 1865, πριν την έναρξη της επανάστασης ο Κωνσταντίνος υπηρετούσε την οθωμανική διοίκηση της Χαλκιδικής ως σούμπασης στα Μαδεμοχώρια. Μαζί με τα αδέλφια του Βασιλικό (1794-1853), Στέργιο, Νικόλαο (1796), Πολυχρόνη (1806-1832) και άλλους Δουμπιώτες και Μαδεμοχωρίτες, υπό την αρχηγία του Εμμανουήλ Παπά κήρυξαν την επανάσταση στη βόρειο Χαλκιδική το 1821. Μετά τον χαλασμό της Χαλκιδικής, το Νοέμβριο του 1821, σύμφωνα με μαρτυρία του Νικολάου Δουμπιώτη, ο Κωνσταντίνος μετέβη στη Νάουσα, όπου μαζί με τον Καρατάσο οργάνωσαν την εκεί επανάσταση. Μετά την καταστροφή και της Νάουσας το 1822, μέσω Ασπροποτάμου και Ζαγοράς κατέφυγε στη Σκόπελο. Η παλαιότερη γραπτή αναφορά του ονόματός του εντοπίζεται σε έγγραφο του μουσείου Μπενάκη και τοποθετείται χρονικά τον Μάιο του 1822. Πρόκειται για την ανταλλαγή ενός Οθωμανού αιχμαλώτου στη Σκόπελο. Ο Κωνσταντίνος συμμετείχε με τον Καρατάσο και άλλους Μακεδόνες οπλαρχηγούς σε πολλές μάχες στη νότιο και κεντρική Ελλάδα, όπως στη Σκιάθο το 1823 κατά του Τοπάλ πασά, στο Νεόκαστρο της Πελοποννήσου το 1825 κατά του Ιμπραήμ, στη διαφύλαξη της Ύδρας 1824-25, στο Τρίκερι το 1823 και το 1827, στην Αταλάντη το 1827, στα Βρυσάκια της Εύβοιας το 1822, στην Αράχωβα το 1832, στη Θήβα. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου του 1825 πολέμησε με την παράταξη του Κωλέττη στην Πελοπόννησο, από την περίοδο αυτή σώζονται αρκετές επιστολές που σκιαγραφούν την πορεία του με τα στρατεύματα του Κωλέττη. Τον Μάρτιο του 1825 έπειτα από εισήγηση του Κωλέττη, ονομάστηκε στρατηγός. Για κάποιο χρονικό διάστημα, μεταξύ 1826-1828, σύμφωνα με κατηγορίες που του αποδόθηκαν, έδρασε ως πειρατής. Φυλακίστηκε από τον Καποδίστρια στις φυλακές της Αίγινας 1828-1829 με αποτέλεσμα να μην προβιβαστεί και να χάσει την τοποθέτησή του στον τακτικό στρατό. Από το 1822 έως και το 1828 ήταν εγκατεστημένος στην Γλώσσα Σκοπέλου, από όπου, όταν τον καλούσε η κεντρική διοίκηση, μετέβαινε στα σημεία των μαχών. Στη Σκόπελο για άγνωστο χρονικό διάστημα διετέλεσε πολιτάρχης, συμπεριφερόμενος ωστόσο αυταρχικά στους κατοίκους, οι οποίοι το 1826 ζήτησαν από την τότε κυβέρνηση την απαλλαγή από τα καθήκοντά του. Μετά την αποφυλάκισή του, τον Φεβρουάριο του 1829, διορίστηκε πεντακοσίαρχος στο τάγμα του Τσάμη Καρατάσου και το Νοέμβριο του 1831 διορίστηκε διοικητής του 14ου τάγματος. Το ίδιο έτος ακολούθησε αρχικά τον Τσάμη Καρατάσο στο κίνημα που διοργάνωσε έναντι του Αυγουστίνου Καποδίστρια, ωστόσο λίγο αργότερα επανήλθε στον τακτικό στρατό. Τον Ιανουάριο του 1832 πολιορκήθηκε από τον Πετσάβα στην Δαύλεια. Το 1833 ο Κωνσταντίνος συμμετείχε με την πλευρά του Κολοκοτρώνη στην επανάσταση κατά της Αντιβασιλείας, συνελήφθη και αυτός μαζί του, ωστόσο χάρη στην παρέμβαση του Κωλέττη απελευθερώθηκε και γλίτωσε την δίκη. Μετά την διάλυση των ταγμάτων, το 1836 τοποθετήθηκε ως ανθυπολοχαγός στη Β' τετραρχία Χαλκίδας με λοχαγό τον Κριεζώτη. Στη Χαλκίδα εγκαταστάθηκε μόνιμα μαζί με την οικογένειά του σε σπίτι δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Αποστρατεύτηκε το 1840 και πέθανε λίγο πριν το 1865 στη Χαλκίδα. Η προσφορά του στον αγώνα αναγνωρίστηκε καθώς αναγορεύτηκε σε αξιωματικό τέταρτης τάξεως. Ο Κωνσταντίνος, μαζί με τον Γοματιανό οπλαρχηγό Αποστολάρα Βασιλείου, ήταν ο μοναδικός Χαλκιδικιώτη που πήρε βαθμό πεντακοσίαρχου στο νεοσύστατο στράτευμα. Το όνομα του αναφέρεται στους φακέλους τουλάχιστον 70 αγωνιστών. Με τη σύζυγό του Σουλτάνα απέκτησε τρία κορίτσια, τα δύο γεννήθηκαν μετά το 1847. Μια από τις κόρες του παντρεύτηκε έναν από τους γιους του οπλαρχηγού Αγγελή Γάτσου.

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Αγία Αναστασία

Αύριο είναι η γιορτή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας ας θυμηθούμε μερικές από τις πολλές Αναστασίες που έζησαν στα Δουμπιά

Αναστασία σύζυγος Κωνσταντίνου Αλβανού κόρη Διαμαντή Διαμαντή (1840/50)
Αναστασία Αστερίου Αλβανού (1908-1991)
Aναστασία σύζυγος Τζάκ Χάρπερ κόρη Αθανασίου Αλβανού (1923-2002)
Πρεσβυτέρα Αναστασία σύζυγος Δημητρίου Αστεριάδη κόρη Κωνσταντίνου Τράκα (1885-1952)
Αναστασία Τζιαρέλα από Γαλάτιστα σύζυγος Αυγερινού Γκόγκου (1877-1960)
Αναστασία σύζυγος Νικολάου Γούτα κόρη Αθανασίου Καραντάκη (1870/80)
Αναστασία σύζυγος Αθανασίου Διαμαντή (γύρω στο 1800)
Αναστασία Γελαδάρη από Κοκκαλού σύζυγος Βασιλικού Μπηγινά (1845-1934)
Αναστασία σύζυγος Ευαγγέλου Παπαοικονόμου κόρη Τριανταφύλλου Πλιάκου (1875-1953)
Αναστασία σύζυγος Στεριανού Παπά κόρη Γεωργίου Τσολάκη (1870/80)
Αναστασία σύζυγος Αθανασίου Πιπερά κόρη Βασιλικού Πυργούδη/Παπαοικονόμου (1830/40)
Αναστασία από Πολύγυρο σύζυγος Βασιλικού Πιπερά (1866/1926)
Αναστασία σύζυγος Αστερίου Πιτσιόρλα κόρη Στεριανού Γαγρίνα (1830/40)
Αναστασία σύζυγος Δημητρίου Σγούρου κόρη Γεωργίου Φώτη (1891-1958)
Αναστασία από Γαλάτιστα σύζυγος Άγγελου Σκονδράνη (1870-1929)
Αναστασία Ντούρτσιου; σύζυγος Ανδριανού Τζημητρέα (1840/50)
Αναστασία σύζυγος Κωνσταντίνου Τζημητρέα κόρη Γεωργίου Πιτσιόρλα (1884-1973)
Αναστασία Αθανασίου Τζημητρέα (1917-1937)
Αναστασία σύζυγος Σταυρινού Τράκα κόρη Δημητρίου Κουτσού (1848-1940)

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Ο φόρος που πλήρωναν τα χωριά της Χαλκιδικής το 1808

Ottoman taxation in Chalkidiki 1808
1808 Kesendire kazasında çift resmi


Η έλλειψη επίσημων στοιχείων που αφορούν στα δημογραφικά στοιχεία της Χαλκιδικής κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου αναγκάζει τους ερευνητές να καταφεύγουν σε έμμεσες πηγές που διαφωτίζουν ως ένα βαθμό το συγκεκριμένο πρόβλημα. Μία από αυτές τις πηγές είναι και οι κώδικες του ιεροδικείου Θεσσαλονίκης, εκεί καταγράφονται οι φόροι που πλήρωναν τα χωριά σύμφωνα με τον αριθμό των ζευγαριών βοδιών για άροση που υπήρχαν σε κάθε οικισμό. Από τον αριθμό των ζευγαριών ζώων σχηματίζουμε μια σχετική εικόνα για την πληθυσμιακή δύναμη των χωριών της Χαλκιδικής. Από έναν κώδικα του 1808 παρουσιάζονται παρακάτω τα φορολογήσιμα ζευγάρια ζώων στη Χαλκιδική.

ΧΩΡΙΟ κ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΙΜΩΝ ΖΕΥΓΑΡΙΩΝ ΖΩΩΝ

ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ 144
ΓΑΛΑΤΙΣΤΑ 135
ΙΕΡΙΣΣΟΣ 117
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ 85
ΒΡΑΣΤΑ 79
ΑΡΝΑΙΑ 74
ΣΤΡΑΤΟΝΙΚΗ 73
ΒΑΒΔΟΣ 70
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ 77
ΟΡΜΥΛΙΑ 48
ΣΥΚΙΑ 44
ΒΑΡΒΑΡΑ 43
ΣΤΑΝΟΣ 37
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 37
ΡΙΖΑ 37
ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ 33
ΓΟΜΑΤΙ 32
ΑΘΥΤΟΣ 33
ΝΙΚΗΤΗ 30
ΒΑΛΤΑ 30
ΝΕΟΧΩΡΙ 27
ΧΩΡΟΥΔΑ 24
ΦΟΥΡΚΑ 26
ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ 24
ΣΤΑΓΕΙΡΑ 24
ΟΛΥΝΘΟΣ 23
ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ 23
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22
ΠΑΛΙΟΥΡΙ 22
ΔΟΥΜΠΙΑ 20
ΜΕΤΑΓΚΙΤΣΙ 19
ΣΚΙΩΝΗ 19
ΚΑΛΑΝΔΡΑ 18
ΚΑΨΟΧΩΡΑ 16
ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ 14
ΓΑΛΑΡΙΝΟΣ 13
ΣΑΝΑ 13
ΚΡΗΝΗ 12
ΚΑΓΙΑΤΖΙΚΙ 12
ΠΡΑΒΗΤΑ 18
ΚΑΛΙΘΕΑ 8
ΠΟΛΥΧΡΟΝΟ 7
ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ 5
ΚΡΗΜΝΗ 5
ΚΡΕΜΜΥΔΙ 4
ΧΑΝΙΩΤΗ 2

Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009

Μια φωτογραφία και σφραγίδα του 1898 από τα Δουμπιά


Η υπογραφή του Αργύρη Τσιουρέλα


Η σφραγίδα του Αργύρη Τσιουρέλα με το όνομά του με οθωμανικούς χαρακτήρες




Η παραπάνω φωτογραφία είναι η παλαιότερη του χωριού. τραβήχτηκε γύρω στο 1898 και απεικονίζει την οικογένεια του Αργύρη Τσιουρέλα.

Ο Αργύρης γιος του Γεωργάκη και της Σύρμως Τσιουρέλα γεννήθηκε γύρω στο 1840/50 και πέθανε το 1903/1904, νυμφεύτηκε τη Μαρία Παπαγρηγορίου από τον Γεροπλάτανο και απέκτησε τρία γνωστά παιδιά, τον Γιώργο (1870-μετά το 1920), τον Αστέριο (1883-μετά το 1925) και την Χαρίκλεια (1879-1956).
Ο Αργύρης απέκτησε μεγάλη ακίνητη περιουσία καθώς, όπως αναφέρουν διάφορες μαρτυρίες, ασχολήθηκε επιτυχώς με το εμπόριο. Παράλληλα λόγω των καλών σχέσεων που είχε με τις τοπικές Τουρκικές αρχές, έλυνε και έδενε στην περιοχή. Λόγω των παραπάνω ονομάστηκε χαρακτηριστικά από τους Δουμπιώτες "πασάς", για πολλά χρόνια διετέλεσε μουχτάρης (πρόεδρος) του χωριού.
Από τα παιδιά του, ο Αστέριος απεβίωσε άγαμος απολαμβάνοντας την περιουσία του πατέρα του. Ο Γεώργιος μετακόμισε και νυμφεύτηκε στη Γαλάτιστα, όπου άλλαξε το επώνυμό του από Τσιουρέλας σε Δουμπιώτης, ασχολήθηκε και αυτός με το εμπόριο. Η Χαρίκλεια φημισμένη για την ομορφιά της, έκανε δύο γάμους αρχικά νυμφεύτηκε τον Ζαφείρη Ζαφειρόπουλο από τη Γαλάτιστα και αργότερα τον Μιχαήλ Σοφονίου από τον Πολύγυρο, όπου απέβίωσε το 1956.
Τα δύο σπίτια του Αργύρη σήμερα κατέχουν, το παλιό ο Αστέριος Πιπεράς, στις βρύσες, και το δεύτερο και μεγαλύτερο ο Κωνσταντίνος Πιπεράς, πρόκειται για το μεγάλο σπίτι με τα καμαρωτά παράθυρα στην πλατεία του χωριού.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

Κτήτορες Αγίας Παρασκευής Δουμπιών


ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ 1884

Σύμφωνα με το φιρμάνι του 1851 ο ναός της Αγίας Παρασκευής Δουμπιών οικοδομήθηκε εκ βάθρων προφανώς λόγω της καταστροφής του το 1821 κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Στην πρόθεση του ναού υπάρχει εικόνα, η οποία σε επιγραφή αναφέρει το γεγονός της ανοικοδόμησης και περιέχει τα δίπτυχα, τα ονόματα δηλαδή των ζώντων και τεθνεώτων κτητόρων του ναού. Η συγκεκριμένη εικόνα, κατασκευασμένη κατά πάσα πιθανότητα πολύ αργότερα από το 1852, ίσως την δεκαετία του 1880, αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για τα ονόματα των κατοίκων του χωριού που μέχρι λίγο καιρό πριν αγνοούσαμε. Αναφέρουμε αρχικά τους κεκοιμημένους κτήτορες οι οποίοι λόγω του κοινού ονόματος που φέρουν οι περισσότεροι, είναι δύσκολο να ταυτιστούν με τα επώνυμά τους.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΑΣΑΝΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΑΝΟΥΔΑ, ΧΑΙΔΩ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΥΠΑΡΙΣΣΗΣ (ΜΠΗΓΙΝΑΣ), ΣΤΑΛΑΜΩ, ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ, ΑΛΕΞΙΟΣ (ΠΙΤΣΙΟΡΛΑΣ), ΜΥΡΣΙΝΑ, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΑΡΓΥΡΗΣ (ΤΣΙΟΥΡΕΛΑΣ), ΣΤΑΥΡΙΝΟΣ (ΤΡΑΚΑΣ), ΔΑΦΝΗ, ΜΗΤΣΙΟΣ (ΣΑΠΟΥΝΑΣ), ΑΦΕΝΔΡΑ, ΜΟΥΣΚΙΑΝΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, ΑΒΡΑΜΠΕΚΙΝΑ, ΑΣΤΕΡΙΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, ΜΑΡΙΑ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ (ΤΣΟΛΑΚΗΣ), ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (ΣΚΟΝΔΡΑΝΗΣ), ΑΣΑΝΟΥ (ΤΣΟΛΑΚΗ), ΑΣΗΜΙΝΑ, ΧΡΥΣΙΤΣΑ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ (ΜΠΑΪΡΑΣ), ΜΠΟΖΙΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΑΡΧΙΕΡΕΑΣ (ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ?), ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΠΛΟΥΜΩ (ΣΓΟΥΡΟΥ), ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ

οι ζώντες κτήτορες τον καιρό που ιστορήθηκε η εικόνα ήταν οι εξής:

ΤΑΣΙΟΣ (ΖΗΚΟΣ), ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ (ΜΠΗΓΙΝΑΣ), ΜΥΡΣΙΝΑ, ΣΙΜΩΝΗΣ, ΑΣΤΕΡΙΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (ΣΓΟΥΡΟΣ?), ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ (ΣΑΠΟΥΝΑΣ), ΑΣΤΕΡΙΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΩΤΗ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (ΜΗΤΣΙΑΣ), ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΠΕΪΟΥ (ΤΣΙΟΥΚΑΛΑΣ)

Αύριο είναι η γιορτή της Αγίας Άννας ας θυμηθούμε τις Άννες του χωριού από το παρελθόν
Άννα Γεωργίου Μητσιά (1840/50-πριν το 1920) σύζυγος Απόστολου Σαπουνά
Άννα Αθανασίου Παπά (1865-1925) σύζυγος Τριαντάφυλλου Σαπουνά (1862-1934)
Άννα Παπαβασιλείου σύζυγος Νικολάου Σαμάνη
Αννέτα Σγούρου σύζυγος Δημητρίου Γαγρίνα
Αννέτα Κωνσταντίνου Γαγρίνα (1905-1932) σύζυγος Ζαφειρίου Τσιαράπα (1900-1977)
Αννέτα Γεωργάκη Κουτσού 1897-1943
Αννέτα Δημητρίου Σιούτου (1900-1982) σύζυγος Γεωργίου Μόσχου
Αννέτα Γεωργίου Μπαΐρα (1900-1980) σύζυγος Εμμανουήλ Τσιαράπα (1897-1970)
Ανννέτα Αργυρίου Σαμάνη (1898-1942) σύζυγος Αθανασίου Παγωνούδη (1887-1932)
Αννέτα Αστερίου Σαπουνά (1919-1981) σύζυγος Αποστόλου Πιπερά (1913-1984)
Αννέτα Χρήστου Τσιουρέλα (1906-1929) σύζυγος Τριαντάφυλλου Πλιάκου (1898-1969)