Κυριακή 25 Απριλίου 2010

Το λιοντάρι των Δουμπιών 1937



Τα Δουμπιά είναι γνωστά στον πολύ κόσμο για την πηγή των Αγίων Αποστόλων. Η πηγή χαρακτηρισμένη ως ιαματική οξυπηγή αλκαλικών γαιών προσφέρει το ιαματικό νερό της εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ως αποτέλεσμα της ροής και των ασβεστούχων στερεών στοιχείων των υδάτων ήταν ο σχηματισμός του βράχου της φωτογραφίας. Ο συγκεκριμένος βράχος ονομάζεται από τους Δουμπιώτες "το λιοντάρι" καθώς η μορφή του μοιάζει σε ένα βαθμό με κεφάλι λιονταριού.
Απόδειξη της μακροχρόνιας ροής του νερού της πηγής στον συγκεκριμένο χώρο είναι η ενσωμάτωση στον κορμό του βράχου ρωμαϊκής κεραμικής. Ας μην ξεχνάμε πως στο χώρο δίπλα στο "λιοντάρι", που έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός, υπάρχει ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη θέση του οποίου ήδη από τον 1ο π.Χ. αιώνα υπήρχε ιερό του Διονύσου και των Νυμφών.
Η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε στις 29 Ιουνίου 1937 ημέρα του πανηγυριού των Αγίων Αποστόλων και παραχωρήθηκε από τον Γιάννη Κανατά τον οποίο και ευχαριστούμε.

Κιζιλί (Παρθένιο) Θεσσαλονίκης ένα εγκαταλελειμμένο μουσουλμανικό χωριό

Πανοραμική άποψη μέρους του οικισμού πίσω διακρίνονται τα βουνά των Δουμπıών και του Αδάμ
Το μοναδικό πηγάδι του χωριού πλάι στο αιωνόβιο πλατάνι


Το παλιό σχολείο


Ερείπια τούρκικων σπιτιών


Το Κιζιλί είναι ένα εγκαταλελειμένο σήμερα χωριό κοντά στο Ζαγκλιβέρι. Μαζί με μια σειρά γειτονικών χωριών (Αλανλί Alanlı, Ακ Τοπράκ Ak Toprak, Ισά Ομπασί Isa Obası, Σουφλάρ Suflar, Τανρί Bερμισλί Tanrı Vermişli) αποτελούσαν τα λεγόμενα χωριά των Γιουρούκων. Στα οθωμανικά η λέξη Κιζίλ σημαίνει κόκκινο. Η ίδρυσή του τοποθετείται τον 15-16ο αιώνα από Γιουρούκους της περιοχής Βόλβης. Μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών κατοικούνταν από μουσουλμάνους. Οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη το εγκατέλειψαν την δεκαετία του 1960 και μετοίκησαν στο Ζαγκλιβέρι.
Kızıllı müslüman terk edilmiş bir köy, οrada Υürükler yaşıyorlardı.

Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

Οθωμανικό κτηματολόγιο του χωριού Δουμπιά 1873/Doumbia karyesinin emlak/arazı defteri



Στις 30 Απριλίου του 1873 ο υπάλληλος του κτηματολογίου Ziya μπέης επισκέφθηκε τα Δουμπιά με σκοπό την καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του χωριού. Η ίδια διαδικασία εφαρμόστηκε σταδιακά κατά τη διάρκεια του 1873 σε όλα τα χωριά της Χαλκιδικής. Για καλή μας τύχη τα βιβλία αυτής της καταγραφής σώζονται σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας και είναι μέσω του διαδικτύου προσιτά στον καθένα. Η ιστορική σημασία της καταγραφής είναι ιδιαίτερη καθώς πέραν των δεδομένων που σχετίζονται με το είδος των χωραφιών (αγρών, αμπελιών, μπαχτσέδων κ.τ.λ.) παρέχονται πληροφορίες για τους κατοίκους των χωριών της Χαλκιδικής και μόνο το γεγονός ότι έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε ονόματα προγόνων μας από μια εποχή για την οποία δεν έχουμε άλλες πηγές είναι μοναδικό.
Μετά το πέρας της καταγραφής των ακινήτων δόθηκε στον αρχηγό της κάθε οικογένειας το παρακάτω έγγραφο που αποτελούσε ένα είδος τίτλου ιδιοκτησίας (ταπί) το συγκεκριμένο έγγραφο δίνει πληροφορίες για το όνομα του ιδιοκτήτη, το είδος του ακινήτου (σπίτι, αχυρώνα, αμπέλι, αγρός, τσαϊρι), την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται, την αξία του και τον τρόπο ή τον λόγο για τον οποίο εκδόθηκε το ταπί.
Το παραπάνω βιβλίο (Εσάς) των Δουμπιών, όπως βλέπουμε στις παραπάνω εικόνες υπογράφει η δημογεροντία του χωριού. Νικόλαος Βασιλείου (μετέπειτα ιερέας Παπαοικονόμου 1833-1907), Δήμος Γούτα (1820/30-1892), Αποστόλης Κυπαρίσση Μπιγηνάς (1820/30-1890), Σιμώνης Αλέξη (1830-1908), Στέριος Αθανασίου Πιπεράς (1800/10-1875), Δημητράκης Σταυρινού Ντούρτσιος (1850-1925), Θεόδωρος Μόσχου Τζημητρέας (1810/20-1875), Στεριανός Δημητράκη Πλιάκος (1810/20-1880).


Η παραπάνω εικόνα προέρχεται από το βιβλίο Γιοκλαμά του έτους 1889 από το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας, το υπογράφουν ο Δημήτριος Γαγρίνας και ο Βασιλικός Πλιάκος




Οι τρεις παραπάνω εικόνες παρουσιάζουν δείγματα τίτλων ιδιοκτησίας από το Οθωμανικό Αρχείο Δουμπιών και χρονολογούνται από το 1861 έως τις αρχές του 20ου αιώνα
Selanığin defter hakaniye ait tapu
Doumbıa yoklama-emlak-arazι defteri

Σάββατο 17 Απριλίου 2010

Βασίλειος Κολοκυθάς, ένας αγωνιστής του 1821 από τα Σανά Χαλκιδικής


Απόσπασμα από την κατάσταση στρατιωτών και αξιωματικών του 16ου τάγματος, 1830.


Απόσπασμα από κατάλογο στρατιωτών κ αξιωματικών που προτάθηκαν για χάλκινο αριστείο, 1836.
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας για την επανάσταση της Χαλκιδικής συναντούμε παραδόξως ονόματα αγωνιστών του 1821 από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο χωριό του νομού. Τα συγκεκριμένα πρόσωπα, παρόλο που παραμένουν για 190 χρόνια άγνωστα τόσο στις σελίδες των ιστορικών βιβλίων, όσο και σε εμάς τους Χαλκιδικιώτες, δεν παύουν να συγκινούν με τους αγώνες τους. Οι απλοί στρατιώτες του 1821 έθεσαν τα θεμέλια της ελευθερίας, εάν δεν υπήρχαν αυτοί, κανείς από τους μεγάλους ήρωές μας δεν θα μπορούσε να κάνει μόνος του τίποτα. Τους αξίζει λοιπόν κάθε τιμή, έστω και αν είναι κάπως αργά.
Ένας από τους παραπάνω αναφερόμενους, είναι και ο Βασίλειος Γεωργίου Κολοκυθάς. Γεννήθηκε το 1802 στα Σανά, συμμετείχε στην επανάσταση της Χαλκιδικής και μετά την καταστροφή της Κασσάνδρας κατέφυγε και αυτός στη Σκόπελο, όπου συνέχισε τους αγώνες του μαζί με τους υπόλοιπους Χαλκιδικιώτες. Μετά το πέρας του αγώνα, τοποθετήθηκε δεκανέας στο 16ο τάγμα του Γοματιανού ταγματάρχη Αποστολάρα. Το 1836 τιμήθηκε με χαλκούν αριστείο. Εγκατάσταθηκε στην Αθήνα, όπου και πιθανολογούμε ότι πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του.

Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

Το αργυρό αριστείο του οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Δουμπιώτη από τον Όθωνα 1836


Το έγραφο της εικόνας είναι η βεβαίωση για το αργυρό αριστείο που έλαβε ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Δουμπιώτης ως ταγματάρχης το 1836. Τα αριστεία δίνονταν από τον Όθωνα σε αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του τακτικού στρατού, αλλά και σε παλιούς αγωνιστές του 1821, σε ένδειξη αναγνώρισης των αγώνων τους για την ελευθερία.
Το συγκεκριμένο έγγραφο προέρχεται από τα Γενικά Αρχεία του κράτους.

Σάββατο 10 Απριλίου 2010

Αγωνιστές του 1821 από Μακεδονία Γαλάτιστα και Γαλαρινό

Ένας από τους πολλούς Χαλκιδικιώτες που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους το 1821 αγωνιζόμενος για τα ιδανικά του ήταν και ο Γεώργιος Δημητρίου. Ο Γεώργιος σύμφωνα με ένα πολύ ενδιαφέρον σημείωμά του γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1794 στη Γαλάτιστα και βαπτίστηκε στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου από τον Κωνσταντίνο Ιωάννη, ο πατέρας του ήταν ιερέας και ονομαζόταν Εμμανουήλ (η μαρτυρία αυτή είναι πολύ σημαντική καθώς αποδεικνύει ότι ναός του Αγίου Νικολάου προϋπήρχε της επανάστασης στη Γαλάτιστα ).
Με τα γεγονότα του 1821, ο Γεώργιος αναγκάστηκε να φύγει με τους υπόλοιπους επαναστάτες από τη Χαλκιδική και να βρει καταφύγιο στη Σκόπελο. Σε όλη τη διάρκεια του αγώνα συμμετείχε με το ιππικό υπό την οδηγία των οπλαρχηγών Χατζηχρήστου, Φαβιέρου, Γιάννη Κώστα, Καρατάσου, Χατζηπέτρου, Βλαχόπουλου και άλλων σε πολλές μάχες στη νότιο και Στερεά Ελλάδα, όπως στα Δερβενάκια, στην Κάρυστο, όπου και τραυματίστηκε και στην Τριπολιτσά . Από το 1827 έως το 1832 χρημάτισε υπό τη διοίκηση του Καλλέργη σαλπιγκτής στο ιππικό. Αργότερα υπηρέτησε στη νεοσύστατη χωροφυλακή και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Απέκτησε τρεις κόρες την Καλλιόπη, τη Μαριγώ και τη Φανιώ. Ο Γεώργιος Δημητρίου απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία μετά το 1862 στην Αθήνα.
Και ο Γαλαρινός παρ'όλο που είναι ένα από τα μικρότερα χωριά της Χαλκιδικής, έχει να παρουσιάσει τρεις γνωστούς αγωνιστές. Ο σημαντικότερος ήταν ο Δημήτριος Βασιλείου, που γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στον Γαλαρινό. Ο Δημήτριος συμμετείχε με τους υπόλοιπους Χαλκιδικιώτες στις διάφορες μάχες κατά των Οθωμανών, έχοντας μάλιστα υπό την οδηγία του μικρό σώμα 30 ανδρών, το 1823 τέθηκε υπό την οδηγία του οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Δουμπιώτη και έλαβε μέρος στις μάχες της Μαγνησίας, το 1823 στο Τρίκερι, στην Παλαιοπαναγιά, στο Χόρτο το 1826, στην Ορμύλια και πάλι στο Τρίκερι το 1827. Με τη διοργάνωση των ταγμάτων έλαβε το βαθμό του λοχαγού και το 1832 προβιβάστηκε σε εκατόνταρχο.

Πέμπτη 8 Απριλίου 2010

Συμφωνητικό έγγραφο 1878 από Δουμπιά Χαλκιδικής


Το συγκεκριμένο έγγραφο συντάχθηκε στις 6/12/1878 στα Δουμπιά και αφορά αγοραπωλησία τεσσάρων αγρών μεταξύ των Δημητρίου Σγούρου (1810/20-1890) πωλητή και Τριαντάφυλλου Τσιουρέλα αγοραστή (1839-1925). Ως μάρτυρες υπογράφουν ο Παναγιώτης Τσιουρέλας (1846-1891), ο Δήμος Χαϊδευτού από Σανά και ο Στέριος Πιτσιόρλας (1810/20-1890). Μουχτάρης είναι ο Δήμος Κουτσός.
Στο έγγραφο επίσης μνημονεύονται ως συνορίτες των αγρών οι : Ιωάννης Διαμαντής (1840-1912), Σιμώνης Σιμώνης (1830-1910), Μόσχος Μόσχου (1820/30-1880/90), Απόστολος Μπιγηνάς (1820/30-1890), Κυπαρίσσης Μόσχου (1820/30-1912) και Θανάσης Φώτης (1820/30-1897).

Τετάρτη 7 Απριλίου 2010

Δουμπιά διοικητικά πληθυσμιακά στοιχεία 15ος-20ος αιώνας (απογραφή πληθυσμού)

Nüfus verileri

1445 : Το χωριό υπάγεται διοικητικά στο βιλαέτι του Αβρέτ Χισάρ (Γυναικόκαστρο Κιλκίς). Τη χρονιά εκείνη είχε 16 νοικοκυριά hane).

1519 : Το χωριό υπάγεται διοικητικά στον Χορτιάτη έχει 90 νοικοκυριά, 14 άγαμους müccered, 11 χήρες bive.

1527 : Το χωριό υπάγεται διοικητικά στα Σιδηροκαύσια, έχει 133 νοικοκυριά, 42 άγαμους, 18 χήρες και 1 bastina.

1567 : Το χωριό υπάγεται στα Σιδηροκαύσια, έχει 80 νοικοκυριά, 44 άγαμους, 7 χήρες.

Το 1771 πληρώνει 3100 άσπρα ως φόρο για τα κάρβουνα που παράγει.

Το 1822 μετά την επανάσταση στο χωριό από τα 18 ζευγάρια ζώων που υπήρχαν το 1821 απομένουν 5 ζευγάρια για άροση.

Το 1852 το τσιφλίκι Δουμπιά εξαγοράζεται από τους κατοίκους του και ανεξαρτητοποιείται από τον τσιφλικά του Μουσά Κιαζήμ μπέη.

Το 1852 χτίζεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής

Το 1861 υπήρχαν 29 σπίτια

Το 1890 υπήρχαν περίπου 90 οικογένειες

Το 1909 υπήρχαν 530 κάτοικοι

Το 1920 545 κάτοικοι

Το 1928 645 κάτοικοι

Το 1940 746 κάτοικοι

Το 1951 726 κάτοικο

Το 1961 754 κάτοικοι

Το 1971 782 κάτοικοι

Το 2001 587 κάτοικοι